نقش بزاق و فلوراید در سلامت دندان، ۲ قهرمان

آموزش و یادگیری درباره سلامت دندان بخش ضروری از فرایند رشد و تکامل کودک است، همان طور که یاد گرفتن گره زدن بندهای کفش، یادگیری الفبا و حفظ جدول ضرب برای کودک لازم است. در ادامه این مقاله از هوران همراه ما باشید.

ما مسواک می­زنیم، نخ دندان می­کشیم، از دندان­هایمان به عنوان ابزار استفاده نمی کنیم و به این ترتیب مراقب سلامت دندان ها هستیم. اما هنوز خیلی چیزها درباره دندان نمی دانیم در حالی که دانستن آنها مهم است و به ما در حفظ سلامت دندان کمک می کند.

---

بهترین دوست دندان، مسواک نیست:

بله مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دو عمل برای سلامت دندان هستند که همیشه در کنار هم می آیند و برای سلامت  دندان هر دو ضروری اند. اما اولین خط دفاعی دندان­ها در مقابل مواد مختلفی که وارد دهان می­شوند، بزاق است. بزاق ماهیت ضدعفونی کننده داشته و با پوسیدگی دندان مقابله می کند.

پوسیدگی دندان به واسطه باکتری هایی ایجاد می­شود که از قندهای موجود در غذا و نوشیدنی ها تغذیه می­کنند. این باکتری ها به نام پلاک می­توانند به سطوح دندانی بچسبند و اسید تولید کنند.

این اسید مینای دندان را از بین می برد. بزاق که بهترین دوست دندان هاست به شستشوی دهان و خنثی سازی این فرایند کمک می کند.

اگر دهانتان خشک باشد، دیگر بزاق به خوبی از دهانتان مراقبت نمی­کند. عملکرد بزاق در کنترل باکتری ها و توانایی آن در مقابله با تأثیر منفی قندهای موجود در دهان در صورتی که بزاق کافی در دهان نداشته باشید دیگر مفهومی پیدا نمی­کند.

---

افرادی که زیاد دارو مصرف می­کنند، بیشتر مستعد خشکی دهان و در نتیجه پوسیدگی دندان هستند. برخی توصیه می­کنند هنگامی که دهانتان خشک است از آدامس نعنایی بدون شکر استفاده کنید.

یک راهکار دیگر برای خشکی دهان به همراه داشتن یک بطری آب است. مصرف آب نیز شرایط اسیدی دهان را تعدیل می­کند و به بزاق کمک می­نماید.

خوردن و نوشیدن میان وعده های مکرر برای دندان­هایتان خوب نیست. فکر می­کنید چه چیزی برای دندان ها بدتر از یک کیک شکلاتی می­تواند باشد؟ مصرف میان وعده های زیاد یا نوشیدنی های زیاد بین روز یکی از بدترین کارهایی است که می­توانید با دندان­های خود بکنید. تنها مقدار شکر یا نشاسته­ای که می­خورید مهم نیست بلکه دفعات خوردن نیز مهم است. 

---

به خاطر داشته باشید که اسیدی که باکتری ها در دهان تولید می­کنند از کربوهیدرات­هایی که می­خورید تغذیه می­کنند. خواه قند موجود در چای شیرین صبحانه باشد یا کیک میان روز. هر چه تعداد دفعاتی که قند و نشاسته می­خورید بیشتر باشد، اسید بیشتری در دهانتان تولید می­شود و مقدار بیشتری از مینای دندانتان حل می شود. پس بهتر است حداقل به خاطر دندان­هایتان هم که شده وعده های کم حجم و خیلی زیاد نخورید. 

اگر یک وعده غذایی کامل بخورید یک بار دهانتان تحت حمله اسیدی قرار می­گیرد اما اگر دائماً چیزهای مختلف بخورید تعداد حملات را افزایش می دهید.

---

زدودن قندها از محیط دهان ۲۰ دقیقه طول می­کشد. در حین این ۲۰ دقیقه باکتری های دهان بسیار فعال هستند و خیلی زود قندها را به اسید تبدیل می­کنند اما با کمک بزاق اسیدها خنثی می­شوند. اما اگر پس از خنثی سازی باز هم یک خوراکی شیرین دیگر بخورید باز دهانتان را در معرض تأثیرات بد قند قرار داده اید و ۲۰ دقیقه دیگر به باکتری ها فرصت فعالیت و در نتیجه پوسیدگی دندان بخشیده اید.

در نهایت تکرار این چرخه کار شما را به دندان درد و عصب کشی می­رساند یا حتی ممکن است مجبور شوید دندان خود را بکشید.

---

نقش فلوراید در سلامت دندان:

فلوراید به پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک می­کند و بحثی در این نیست اما چه مقدار فلوراید؟ باید بدانیم مقدار مناسب فلوراید چقدر است. به علت منابع رو به افزایش فلوراید (فلوراید طبیعی، فلوراید افزوده شده به منابع آب در برخی کشورها، فلوراید موجود در دهان شویه و خمیر دندان­ها و … ) بخش سلامت دندان و خدمات اجتماعی ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۱۰ توصیه کرده است که مقدار فلوراید آب نوشیدنی محدود شود و سطح آن از ۰.۷ تا ۱.۲ میلی گرم در لیتر به ۰.۷ تقلیل یابد.

بسیاری از افراد نگران فلورز هستند. فلورز وضعیتی است که در آن لکه های سفید رنگ روی دندان ایجاد می­شود که ظاهر لبخند را نازیبا می­کند اما موارد فلورز تقریباً همیشه خفیف یا بسیار خفیف است. با این حال بهتر است اگر در مناطقی زندگی می­کنید که در آب آشامیدنی لوله کشی فلوراید اضافه میشود، مطمئن شوید فلوراید زیادی دریافت نمی کنید.

---

مهمتر از این مورد، توجه به فلوراید کودکان است. برای مسواک زدن کودکان تا ۳ سالگی نباید بیشتر از اندازه یک دانه برنج، خمیر دندان روی مسواکشان بزنید.

در مورد کودکان ۳ تا ۶ ساله می­توانید به اندازه یک نخود خمیر دندان استفاده کنید. 

خمیر دندان باید به بیرون تخلیه شود اما لازم نیست سریع دهان شسته شود

اگر شما یا کودکتان عادت دارید خمیر دندان را قورت می­دهید، احتمال زیادی دارد که فلوراید بیش از حد دریافت کنید. همان طور که روی بسته بندی محصولات خمیر دندان نوشته شده، نباید آن را ببلعید تا سلامت دندان و بدن خود را حفظ کنید.

با این حال لزومی ندارد فوراً پس از مسواک زدن دهان خود را شستشو دهید. می­توانید بگذارید فلوراید مدت بیشتری در تماس با دندان­هایتان قرار داشته باشد تا تأثیر آن در پیشگیری از پوسیدگی دندان بیشتر شود.

نشستن دهان پس از استفاده از خمیر دندان به همان علت که درمان­ های دندانپزشکی با ژل یا خمیر فلوراید که دندانپزشک به سطح دندان­ها می مالد و ۳۰ دقیقه می­گذارد بماند، خوب است.

برخی افراد که در خطر بیشتری قرار دارند، می­توانند این درمان را چند مرتبه در سال انجام دهند. دندانپزشک نیز ممکن است خمیر دندان یا شوینده با فلوراید بالا تجویز کند. 

---

سلامت دندان نشانگر سلامت درون است:

از هر ۷ بزرگسال بین ۳۵ تا ۴۴ ساله، ۱ نفر به بیماری لثه مبتلاست. در مورد بزرگسالان بالای ۶۵ سال این مقدار به یک نفر در هر ۴ نفر افزایش می یابد.

این مسئله مهمی است چون پوسیدگی دندان و عفونت های دیگر دهان با مشکلات دیگر پزشکی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت همراه است.

سلامت دندان بخش مهمی از سلامت عمومی است. بسیاری از مردم نمی دانند افرادی که در خطر بیشتر بیماری لثه قرار دارند، در خطر بیشتر بیماری قلبی نیز قرار دارند. همچنین احتمال وزن کم در هنگام تولد و زایمان زودرس در زنان باردار که بیماری لثه دارند بیشتر است. یک گروه دیگر از افرادی که در خطر بیشتر بیماری لثه قرار دارند، افراد دیابتی هستند.

---

باکتری های موجود در بیماری لثه می­توانند به نواحی دیگر بدن نیز منتقل شده و بیماری ایجاد کنند.